samert

سیستم سمتی-ارتفاعی

by with No Comment اختر فیزیکالمپیادفیزیکفیزیک برای همه

مختصات سمت و ارتفاع یکی از دستگاه های مختصات است که برای مشخص کردن مکان اجرام سماوی به کار می رود.

این مختصات وابسته به مکان و زمان ناظر است و با تغییر مکان و زمان ، تغییر می کند .

برای درک صحیح این مختصات لازم است دو مولفه آن یعنی سمت و ارتفاع را معرفی کنیم.

سمت

 

زاویه بین پای عمود نقطه شمال سماوی (در نزدیکی ستاره قطبی) با پای عمود جرم مورد نظر در جهت حرکت عقربه های ساعت برحسب درجه : دقیقه : ثانیه (قوسی).

مقدار آن بین صفر تا ۳۶۰ درجه متغییر است. سمت نقطه ای که در شرق باشد۹۰ درجه :سمت نقطه ای که در جنوب باشد ۱۸۰ درجه و سمت نقطه ای که در غرب باشد ۲۷۰ درجه است. سمت خود نقطه شمال سماوی نیز صفر است.

یکی از راه های بیان مختصات اجرام سماوی ٬استفاده از مولفه های سمت وارتفاع می باشد. بنابراین با داشتن سمت وارتفاع دقیق هر جرم می‌توان آنرا موقعیت یابی و مشاهده نمود. این سیستم مختصات٬ مختصات سمت ارتفاعی نامیده می شود. سمت اجرام متغییر است یعنی با گذشت زمان مقدار آن تغییر می کند.

سمت یک جرم سماوی در کره سماوی

ارتفاع

 


زاویه بین جرم مورد نظر با افق ناظر بر حسب درجه:دقیقه :ثانیه (قوسی).این زاویه بین صفر تا نود درجه متغییر است.ارتفاع جرمی که در افق باشد صفر وارتفاع جرمی که در بالاترین نقطه بالای سر یا سمت الراس ( سرسو) هم ۹۰ درجه است.

ستاره قطبی به این دلیل که در امتداد محور شمالی زمین است همواره در محل خود ثابت است و سمت و ارتفاع آن تغییر نمی کند.

ارتفاع ستاره قطبی در هر منطقه، برابر با عرض جغرافیایی آن منطقه می باشد.

ارتفاع یک جرم سماوی در کره سماوی
photo_2024-11-11_19-41-21

نوفن‌فست ، جشنواره‌ی نوآوری و فناوری دانش آموزی

by with No Comment اختر فیزیکالمپیادفیزیکفیزیک برای همهفیزیک دبیرستانکیهان شناسی

جشنواره نوآوری و فناوری دانش‌آموزی نوفن محلی برای معرفی دستاوردهای نوآورانه و فناوری‌های جدید دانش‌آموزان است. این رویداد با هدف تشویق خلاقیت و پرورش استعدادهای دانش‌آموزان برگزار می‌شود.

دانش آموزان عزیزی که علاقمند به نجوم و اخترفیزیک هستند میتوانند برای آشنایی با تلسکوپ و مقدمات نجوم در این جشنواره شرکت کنند، بنده در بخش نجوم در کنار شما خواهم بود.

63262635

آغاز ثبت‌نام مرحله اول المپیادهای علمی سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴

by with No Comment المپیاد

به نقل از ایسنا : دستورالعمل اجرایی المپیادهای علمی کشوری سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴  به ادارات کل استان‌های سراسر کشور ابلاغ شد.

به گزارش ایسنا و به نقل از مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، مطابق این‌دستورالعمل زمان ثبت‌نام دانش‌پژوهان از روز چهارشنبه ۷ آذرماه تا ۱۴ آذرماه از طریق پنجره خدمات الکترونیک  آموزش و پرورش به نشانی my.medu.ir امکان‌پذیر خواهد بود.

همان‌گونه که پیش‌تر توسط رئیس باشگاه دانش‌پژوهان جوان، دکتر سید رضا حسینی، اعلام شده بود المپیاد هوش مصنوعی برای اولین بار به جمع المپیادهای علمی کشور اضافه شد.

لازم به ذکر است که زمان برگزاری آزمون‌های مرحله اول المپیادهای علمی از ۷ بهمن‌ماه الی ۱۴ بهمن ماه خواهد بود. 

eca4403a390d4895857de8191ac6829e~tplv-xv4ileqgde-image

همه چیز درمورد المپیاد فیزیک

by with No Comment المپیادفیزیکفیزیک دبیرستان

تاریخچه المپیاد فیزیک

ایده برگزاری اولین المپیاد بین‌المللی فیزیک، با الهام از المپیاد بین المللی ریاضی تاسیس شده در سال 1959 ، در کشورهای بلوک شرق شکل گرفت.به نظر می رسید که لهستان شرایط بهتری نسبت به دیگر کشورها دارد، به همین دلیل بود که IPhO (المپیاد بین‌المللی فیزیک) در سال 1967 در ورشو با سازماندهی پروفسور Czesław Ścisłowski برگزار شد.
چند ماه قبل از مسابقه، همه‌ی کشورهای اروپای مرکزی دعوت شدند و پنج کشور بلغارستان ، چکسلواکی ، مجارستان ، لهستان و رومانی در مسابقات شرکت کردند.هر كشور، هيئتي متشكل از سه دانشجو و يك سرپرست اعزام كرد.در اولین دوره، مسابقه شامل دو آزمون نظری و آزمایشی بود.

ساختار مسابقات المپیاد فیزیک جهانی چگونه‌است؟

مسابقات در دو روز نظری و تجربی برگزار می‌شوند.

  • مسائل نظری: سه مسئله که شامل حداقل چهار حوزه فیزیک در سطح مدارس متوسطه است که دارای 30 امتیاز است.
  • مسائل تجربی: یک یا دو مسئله که شامل 20 امتیاز است.

در هر دو بخش از آزمون زمان حل مسائل پنج ساعت و هر تیم شامل دانش‌آموزان مدارس متوسطه عمومی و فنی (نه دانشگاه و یا کالج) کشورهای مربوطه هستند. به طور معمول هر تیم از پنج دانش‌آموز و دو ناظر تشکیل ‌می‌شود.

بین این دوروز نیز حداقل یک روز استراحت داده ‌می‌شود.

شروط شرکت در آزمون:

  • هنوز وارد دانشگاه نشده باشند.
  • زیر 20 سال باشند.

برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.

مراحل المپیاد فیزیک در ایران

 

مرحله اول:

سوالات مرحله اول : 30 تا 40 سوال تستی و 7-10 سوال کوتاه پاسخ.
زمان امتحان حدودا سه ساعت است.

آزمون مرحله یک معمولا بهمن هر سال برگزار می‌شود و در این مرحله حدود 1000 تا 1500 نفر به مرحله بعدی راه پیدا خواهند کرد.

برای قبولی در این مرحله باید تسلط کافی بر فیزیک سه سال دبیرستان و پیش دانشگاهی باشید.علاوه بر کتاب‌های درسی فیزیک، اگر دروس ریاضی را نیز بلد باشید به قبولی در این مرحله کمک خواهد کرد.

مرحله دوم:

مرحله دوم المپیاد فیزیک در اردیبهشت ماه هر سال برگزار می‌شود و  شامل 10-7 سوال تشریحی و یک سوال عملی (آزمایشگاهی) با وسایل ساده است. اول آزمون عملی به مدت 45 دقیقه و بعد از یک ربع استراحت، آزمون تشریحی به مدت 3 تا 3/5 ساعت برگزار می‌شود. علاوه بر منابعی که برای مرحله اول مطالعه کردید، کتاب‌ها و منابع پیشرفته و دانشگاهی را نیز باید برای این مرحله بخوانید.

از این آزمون 40 نفر به دوره بعدی راه پیدا می‌کنند.

مرحله سوم (دوره تابستان):

فقط دانش آموزان سال سوم دبیرستان رشته ریاضی می‌توانند وارد این دوره شوند.

این دوره به مدت 9-8 هفته با یک هفته استراحت بین دوره‌ای برگزار می‌شود، که شامل دو بخش تئوری و عملی است.
بخش تئوری حدود 60% از نمره کل را تشکیل می‌دهد. سطح این بخش بالاتر از سطح مرحله دوم است ؛ به همین خاطر کلاس‌های مختلفی در مباحث مختلف فیزیک از جمله مکانیک، الکترومغناطیس، ترمودینامیک، نسبیت و … در باشگاه دانش پژوهان جوان برگزار می‌شود.

حدود 40% از نمره کل هم براساس امتحانات آزمایشگاه تعیین شده و در طول این دوره کلاس‌های عملی، موازی با کلاس های تئوری در باشگاه دانش پژوهان جوان برگزار می‌شود.

بین 8-6 امتحان در هر بخش تئوری و عملی برگزار شده و در آخر به 10 نفر برتر مدال طلای کشوری اهدا و به بقیه‌ی دانش‌آموزا مدال های نقره و برنز میدن.

مرحله چهارم:

مدال طلایی‌ها  به مدت یک سال در باشگاه دانش پژوهان جوان آموزش می‌بینن و حدوداً 5 نفر در قالب تیم‌های ملی المپیاد به المپیادهای جهانی میرن.

برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.

منابع المپیاد فیزیک

منابع مرحله اول

کتابانتشاراتمولف | مترجم
الفبای نور هندسیدانش پژوهان جوانعلیرضا صادقی راد
فیزیک پایه (جلد 1 تا 4)فاطمیج.بلت
الفبای الکترومغناطیسدانش پژوهان جوانیوسف صباغی | مهدی متقی‌پور
الفبای حرارت و سیالاتدانش پژوهان جوانمهدی متقی‌پور
مبانی فیزیک (جلد 1 تا 3)مبتکرانهالیدی | رزنیک
مبانی فیزیک (جلد 1 و 2)فاطمیریموند سروی | کریس ووئیل | منیژه رهبر
المپیادهای فیزیک ایران (مرحله اول)دانش پژوهان جوانعلیرضا صادقی راد

منابع مرحله دوم

کتابانتشاراتمولف | مترجم
آشنایی با مکانیکفاطمیکلپنر
المپیادهای فیزیک ایران (مرحله دوم)خوشخوانعليرضا طهماسب زاده
حرارت و ترمودینامیکنشر دانشگاهیزیمانسکی
مکانیک کلاسیکنشر نیاز دانشمورین
فیزیک الکتریسیته و مغناطیسنشر دانشگاهیراشد محصل
آزمايش‌های فیزیکفاطمیمحمود قرآن‌نویس | پرویز امین‌پور
آشنایی با اصول آزمايش‌های فیزیکدانش پژوهان جوانعليرضا نوروزشاد

منابع کمکی مرحله سوم

کتابانتشاراتمولف | مترجم
مکانیک کلاسیکنشر نیاز دانشمورین
تقریب و اختلال در مکانیکنشر خوشخوان حجت الله مظفری
دینامیک کلاسیکمرکز نشر دانشگاهیماریون
الکتریسیته مغناطیسمرکز نشر دانشگاهینایفه
حرارت و ترمودینامیکمرکز نشر دانشگاهیزیمانسکی
ترمودینامیک تعادلمرکز نشر دانشگاهیادکینز
مبانی فیزیک آماری و گرماییمرکز نشر دانشگاهیرایف
مکانیک شاره هادانشگاه الزهرا دکتر آقامحمدی
نورشناختمرکز نشر دانشگاهییوجین هشت
آشنایی با نسبیت خاصمرکز نشر دانشگاهیرزنیک
آشنایی با نسبیت خاصباشگاه دانش پژوهان جواندکتر احمد شریعتی
مقدمات معادلات دیفرانسیل و مسائل مقدار مرزینشر فاطمیبویس
آشنایی با اصول آزمایش های فیزیکانتشارات دانش پژوهان جوانعلیرضا نوروزشاد
آزمایش های فیزیکانتشارات فاطمیدکتر محمود قرآن نویس | پرویز امین پور

منابع حل تمرین

کتابانتشاراتمولف | مترجم
100 مساله در فیزیک کلاسیکفاطمیآمنه آهنگری
مسائل فیزیک عمومی ایرودوف (جلد 1 و 2)دانش پژوهان جوان ایرودوف | مهدی متقی‌پور
200 مساله شگفت انگیز فیزیکفاطمیگندیگ | رایلی | محمدعلی جعفری
برگزيده مسايل فيزيك روسيه (اپتيتود)دانش پژوهان جوانسرگي سرگي‌يويچ | يوسف عباسي اصل

 

halfsphere

کُره آسمان – بُعد و مِیل

by with No Comment اختر فیزیکالمپیادفیزیککیهان شناسی

بعد و میل مانند سمت و ارتفاع یکی از راه های مشخص کردن محل ستارگان و اجرام آسمانی است. اما فرق سمت و ارتفاع با بعد میل در این است که سمت و ارتفاع یک ستاره نسبت به محل ناظر متفاوت است ولی بعد و میل یک ستاره برای ناظری که در شمال زمین باشد یا جنوب زمین فرقی ندارد و ثابت است.

کُره آسمان

اخترشناسان بعد و میل ستارگان را به کمک دستگاه مختصاتی بسیار شبیه به طول و عرض جغرافیایی مشخص می کنند.در این دستگاه فرض می شود ستارگان بر کره شفافی به نام کره سماوی در فاصله معینی از زمین جای دارند.امتداد محور زمین کره سماوی را در دو نقطه قطع می کند که آنها را قطبهای سماوی و تصویر استوا بر کره سماوی را استوای سماوی می نامیم.با تصور کردن نصف النهار ها و دوایر موازی عرضهای جغرافیایی بر کره آسمان دستگاه مختصات در آسمان کامل می شود. کره زمین به صورت پادساعتگرد به دور خود خود می چرخد و به همین خاطر از نظر ناظر کره سماوی به صورت ساعتگرد می چرخد.

بُعد

 

همان طور که در مورد اندازه گیری طول جغرافیایی بر روی زمین دیدیم در این مورد هم باید یک نقطه شروع برای اندازه گیری در جهت شرق آسمان در اختیار داشته باشیم.چنین نقطه ای را نمی‌توانیم به گرینویچ نسبت دهیم زیرا در بالای گرینویچ هیچ نقطه مشخصی در آسمان نیست.برای حل این مشکل به دایره هایی که قبلا تعریف کردیم یعنی به دایره البروج و استوای سماوی باز میگردیم.مجسم کنید که خورشید در امتداد دایره البروج از مواضع جنوبی تری در زمستان حرکت می‌کند و در راه خود به سمت شمال در اولین روز بهار اول فروردین ماه از استوای سماوی می گذرد.این نقطه عبور را اعتدال بهاری می نامیم.حال فرض کنیم دایره ای از قطب شمال و قطب جنوب سماوی می‌گذرد و اعتدال ربعی را در بر میگیرد.این خط دایره ساعت صفر نامیده می شود و همان نقش نصف النهار اصلی یا مبدا روی زمین را در آسمان دارد.از این دایره ساعت صفر دایره های دیگری به ازای هر 15 درجه در جهت شرق در نظر بگیرید و آنها را بر حسب توالی دایره ساعت اول دایره ساعت دوم و غیره شماره گذاری کنید تا به دایره ساعت بیست و سوم برسید.در این صورت دایره ساعت بیست و چهارم همان دایره ساعت صفر خواهد بود. به این ساعت ها بعد ستاره می گویند یعنی در اصل بعد ستاره همان فصله ستاره از نقطه اعتدال بهاری برحسب ساعت است. اگر بعد ستاره ای 5hr 30min باشد می دانیم که در نیمه راه میان دایره های ساعت پنجم و ششم است.چون 360 درجه به 24 دایره مساوی تقسیم می شود هر دایره ساعت باید با دایره ساعت مجاور خود زاویه 15 درجه بسازد.در این صورت اگر بعد ستاره ای 5hr 30min باشد با دایره ساعت زاویه 82.5 درجه میسازد. (5.5 ضرب در 15 درجه)

مِیل

اندازه زاویه ای شمال ـ جنوب متناظر با عرض جغرافیایی روی زمین را میل ستاره می نامیم و با زاویه ای که یک ستاره با استوای سماوی میسازد مشخص می‌شود.میل ستاره اگر در شمال استوا واقع باشد با علامت مثبت و اگر در جنوب استوا واقع باشد با علامت منفی نشان داده می شود.بنابراین موضع هر ستاره را می‌توان با دو عدد معین کرد. مثلا برای ستاره عیوق 5hr 13minو میل ان مثبت 47 درجه و 57 دقیقه است برای امتحان درک خود از دستگاه مختصات بعد و میل تمرینی انجام دهید بعد و میل درخشان ترین ستارگانی را که در نقشه های اسمان محل شما نشان داده شده است را بدست اورید و انها را با مراجعه به همان مختصات مقایسه کنید. میل ستارگان دقیقا مانند عرض جغرافیایی مشخض می شود. در حقیقت مِیل(با نماد δ مشخص می‌شود) به کوچک‌ترین زاویه بین یک شی معین و استوای سماوی میل گفته می‌شود.از °۹۰- درجه تا °۹۰+ درجه تغییر می‌کند و اگر جسمی در نیم‌کره شمالی سماوی و در میل خاصی باشد حداکثر در متمم عرض جغرافیایی معادل آن و جنوبی دیده خواهد شد و برعکس مثلا میل ستاره شباهنگ °۱۶- است پس در عرض‌های جغرافیای بالاتر از +۷۴° دیده نخواهد شد. (-16 به علاوه 90 درجه)

abazi.ir-3-40-qtageyenyuc326jhbdlr0kgpy3nxqy7ev6t6almf54

در المپیاد نجوم، ستاره‌های ایرانی درخشیدند!

by with No Comment المپیاد

شنیدن این خبر خیلی شیرین بود، و اما شرح خبر به نقل از باشگاه خبرنگران جوان:

دانش آموزان ایران با ۵ مدال طلا، بالاتر از آمریکا، انگلستان و آلمان، قهرمان المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک شدند.

«حنانه خرم‌دشتی»، «آروین رسول‌زاده»، «محمدمهدی کشاورزی»، «آریا فاتح‌کرداری» و «علی نادری لردجانی»، نمایندگان ایران در هفدهمین دوره المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک، هریک موفق به کسب مدال طلا شدند تا ایران با این نتیجه درخشان در جایگاه اول جهان بایستد.

این مسابقات به میزبانی سازمان IOAA از ۲۷ مرداد تا ۶ شهریور در برزیل برگزار شد و بیش از ۲۵۰ دانش‌آموز از ۵۷ کشور جهان در این مسابقات شرکت کردند.

astro

آشنایی با المپیاد نجوم

by with No Comment اختر فیزیکالمپیاد

 

دانش آموزان زیادی علاقمند به حوزه نجوم و اخترفیزیک هستند و هر سال داوطلبان مستعد و مشتاقی در المپیاد نجوم با یکدیگر رقابت میکنند. المپیاد نجوم بصورت داخلی در ایران از سال ۱۳۷۳ برگزار شده است.
و نفرات برتر این المپیاد به المپیاد جهانی راه میابند.
المپیاد نجوم و اخترفیزیک در ایران بین پایه های دهم و یازدهم و در سه مرحله انجام میشود.


مرحله اول :

این مرحله در اواخر بهمن ماه برگزار میشود و داوطلبان باید ۳۵ سوال تستی را پاسخ دهند برای قبولی در این آزمون حداقل ۱۰ الی ۱۵ درصد کف قبولی را باید بدست بیاورند.تقریبا ۶۰۰ تا ۸۰۰ دانش آموز در این مرحله از سراسر کشور قبول میشوند.

مرحله دوم:

دانش آموزانی که در مرحله اول قبول شده اند میتوانند وارد مرحله دوم شوند این مرحله در اوایل اردیبهشت ماه برگزار میشود. در این مرحله ۶ تا ۱۰ سوال بصورت تشریحی خواهد بود. در این مرحله ۴۰ نفر از کسانی که حداقل ۲۸ تا ۴۰ درصد نمره‌کل آزمون را گرفته‌اند، پذیرفته می‌شوند. ۴۰ نفر پذیرفته شده به‌مدت دو ماه و نیم در کلاس‌های فشرده باشگاه دانش پژوهان جوان شرکت می‌کنند و مباحث پیشرفته و پیچیده مربوط به نجوم و اختر شناسی را یاد می‌گیرند.

مرحله سوم:

برنامه ریزی برای المپیاد نجوم مرحله سوم انجام می‌شود و ۴۰ نفر برگزیده مرحله‌ی قبلی در آزمون تئوری و عملی شرکت می‌کنند تا رنگ مدال‌هایشان مشخص شود. ۱۰ نفر اول مدال طلا و بقیه مدال نقره و برنز می‌گیرند. نمره‌های خیلی پایین هیچ مدالی نمی‌گیرند و فقط دیپلم افتخار شرکت در المپیاد نجوم دریافت می‌کنند. ده نفر برنده مدال طلا، به جای نشستن سر کلاس‌های سال دوازدهم، مدت ۶ ماه در کلاس‌های آمادگی دانش پژوهان شرکت می‌کنند. بعد از پایان کلاس‌های آمادگی آزمون‌ تئوری و عملی برگزار می‌شود، ۵ نفر اول، تیم الف را تشکیل می‌دهند و به المپیاد جهانی فیزیک و اختر شناسی اعزام می‌شوند. ۵ نفر بعدی هم به عنوان تیم مهمان در المپیاد جهانی شرکت خواهند کرد.

مباحث المپیاد نجوم و اخترفیزیک

مباحثی که در المپیاد فیزیک دانش آموزان با آن روبرو میشوند شامل پنج سرفصل کلی میباشد: نجوم کروی، اخترفیزیک، مکانیک سماوی، کیهان شناسی، ابزارشناسی و رصد.